Türkmen-Türk paýdarlar
täjirçilik banky: döwrebap
bank hyzmatlary
Berkarar döwletiň täze
eýýamynyň Galkynyşy döwründe milli ykdysadyýetimiziň ileri tutulýan ugurlarynyň
biri bolan bank ulgamy yzygiderli kämilleşdirilýär. Karz edaralarynyň işini netijeli
guramakda bank amallarynyň kämilleşdirilmegi, maliýe hasabatynyň halkara
standartlaryna geçirilmegi, täze innowasiýaly tehnologiýalarynyň we programma
üpjünçilikleriniň ornaşdyrylmagy bu ugurlarda usuly resminamalaryň taýýarlanylmagyny,
işgärleriň hünär derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagyny, ýurduň bank ulgamyny
ösdürmekde dünýäniň ösen banklarynyň iş tejribesiniň öwrenilmegini we olary milli ýörelgeler bilen utgaşdyryp amala
aşyrylmagyny döwrüň möhüm talaby hökmünde bellenilýär.
Türkmenistanda milli
töleg ulgamyny ösdürmek we kämilleşdirmek boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar.
«Türkmenistanyň bank ulgamyny ösdürmegiň
2011-2030-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» töleg ulgamyny
ösdürmek, onuň netijeliligini, ygtybarlylygyny we howpsuzlygyny üpjün etmek
ýaly esasy wezipeler kesgitlenendir.
Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli maliýe-ykdysady
syýasaty netijesinde ýeňillikli salgyt syýasatynyň ýöredilmegi, ilata ýeňillikli
karzlaryň berilmegi eýeçiligiň dürli görnüşlerinde täze düzümleri hem-de iş
orunlaryny emele getirmäge, kärhanalaryň öz-özüni maliýeleşdirmek ýörelgelerine
geçmek arkaly önümçilik kuwwatyny pugtalandyrmaga, dünýä bazarynda bäsdeşlige
ukyply önümleri öndürmäge, önümiň özüne düşýän gymmatyny peseltmäge, zähmet
öndürijiligini ýokarlandyrmaga, ylmyň, tehnikanyň, innowasion tehnologiýalaryň
önümçilige ornaşdyrylyşyny çaltlaşdyrmaga we halkara söwda-ykdysady
gatnaşyklaryny barha ösdürmäge giň mümkinçilikler döredilýär.
Sazlaşykly ösýän
ýurdumyzda alnyp barylýan döwlet syýasaty türkmen halkynyň bagtyýar we abadan
durmuşda ýaşamagyna gönükdirilendir. Häzirki döwürde ýurdumyzda asuda durmuşy
pugtalandyrmak, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak ugrunda
alnyp barylýan beýik özgertmeler dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan goldaw tapýar.
Türkmen-Türk paýdarlar
täjirçilik banky tarapyndan hem ýurdumyzda alnyp barylýan syýasatyň çygrynda
ýaşlary goldamak, olaryň döredijilik başlangyçlaryny höweslendirmek,
hünärlerini kämilleşdirmek babatda amatly mümkinçilikleri döretmek maksady
bilen, karzlar berilýär. «Talyp karzy» – Türkmenistanda ýokary we ýörite okuw jaýlarynda
tölegli esasda bilim alýan Türkmenistanyň raýatlary bolan talyplara berilýän
maksatlaýyn karzdyr. Bu görnüşdäki karzlar okuwyň tölegini okuw ýylyna görä
bölekleýin görnüşinde ýyllyk 5 göterim bilen nagt däl görnüşinde berilýär. Karzyň
bu görnüşi babatda düşündiriş işleri geçirilip, olar boýunça ilatyň ýüz
tutmalary esasynda karzlar resmileşdirilýär. Mundan başga-da raýatlaryň karz
üçin ýüztutmalaryny «online» görnüşde kabul etmek boýunça hem işler alnyp barylýar.
Şeýle hem, Türkmenistanyň
Prezidentiniň Karary boýunça, durmuş guran ýaş maşgalalara, olaryň
ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak maksady bilen zerur bolan öý
goşlaryny we hojalyk harytlaryny satyn almak üçin, ýyllyk 1 göterim bilen 3 ýyl
möhlete 20 000 manat möçberinde ýeňillikli nagt we nagt däl görnüşinde
karz serişdeleri berilýär. 2025-nji ýylyň ýanwar-mart aýlarynyň dowamynda ýaş
maşgalalara öý goşlaryny we hojalyk harytlaryny satyn almak üçin 200 müň manat
möçberinde karz serişdeleri berildi.
Bulardan başga-da, Türkmen-Türk
paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan raýatlara sarp ediş maksatly karzlaryň
berilmegi dowam etdirilýär. 2025-nji ýylyň ýanwar-mart aýlarynyň jemi boýunça 7 128,60
müň manat möçberinde raýatlara sarp ediş karzlary berildi.
Raýatlara melleginde
(kömekçi hojalygynda, bölünip berlen ýer böleginde) ekerançylyk we maldarçylygy
ösdürmek maksady bilen, oba hojalyk önümlerini ösdürmek, esasy we dolanyşyk
serişdelerini edinmek hem-de iri önümçilikler üçin zerur bolan ýerli çig
mallary öndürmek maksady bilen kiçi göwrümli karzlar
3 ýyla çenli möhlete, ýyllyk 10 göterim bilen 30 000 manat möçberinde,
karzyň esasy bergisi boýunça 6 aý ýeňillikli döwri bilen berilýär.
Banklarda
hereket edýän pul-karz syýasatyny kämilleşdirmek barada dowamly işler alnyp
barylýar. «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda» ykdysadyýetimiziň durnukly we ýokary depginli ösüşini
üpjün etmekde
hususy pudagy ösdürmeklige hem aýratyn orun degişlidir. Şu nukdaýnazardan ugur
alyp ýurdumyzda
telekeçiligi has-da ösdürmek, şeýle hem Türkmenistanda kiçi we orta
telekeçiligi goldamak boýunça Döwlet maksatnamalarda
öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde telekeçilik işini amala
aşyrýanlara döwlet tarapyndan giňden goldaw bermekde maliýe çäreleri geçirilýär.
«Kiçi we orta
telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna
laýyklykda ýeňillikli karz serişdeleri berilýär. Bu karzlaryň esasy maksatlary
kiçi we orta telekeçilige degişli taraplaryň önümçilik, innowasiýa hem-de maýa
goýum işjeňligini ýokarlandyrmak we olaryň önümçiligini ösdürmek, täze iş
ýerlerini döretmek bilen bagly maýa goýum taslamalaryny karz serişdeleri bilen
üpjün etmekdir. Bu görnüşli karzlar kiçi we orta telekeçilige degişli taraplara
önümleri öndürmek, işleri hem-de hyzmatlary ýerine ýetirmek bilen bagly maýa
goýum taslamalary üçin 10 ýyla, dolanyşyk serişdelerini almak üçin 1 ýyla çenli
möhlete ýyllyk 5 göterim bilen berilýär.
Şeýle hem «Ýurdumyzda oba
hojalyk önümlerini öndürijileri maliýe taýdan goldamak hakynda» Türkmenistanyň
Prezidentiniň kararyna laýyklykda oba hojalyk
maksatly karzlar berilýär. Oba hojalyk önümlerini öndürijilere karzlar
oba hojalyk tehnikalaryny, gurallaryny we abzallaryny hem-de oba we suw
hojalygynda ulanylýan ekskowatorlary hem-de buldozerleri, suwy tygşytlaýjy
tehnikalary, enjamlary, suwaryşda ulanylýan geçirijileri satyn almak üçin
ýyllyk 1 göterim bilen, olaryň ulanyş
möhletinden ugur alyp, 10 ýyla çenli möhlete hem-de maldarçylygy we
guşçulygy ösdürmek, oba hojalyk önümlerini öndürmek, olary saklamak, gaýtadan
işlemek we hyzmatlary ýerine ýetirmek bilen bagly maýa goýum taslamalaryny
maliýeleşdirmek, şeýle hem esasy serişdeleri we emläkleri satyn almak üçin
ýyllyk 5 göterim bilen 10 ýyla çenli möhlete ýeňillikli karzlar berilýär.
Türkmen-Türk paýdarlar täjirçilik bankynyň önümçilik maksatly karzlary ýurdumyzda
önümçiligi, hususan-da telekeçiligi ösdürmekde uly ähmiýete eýedir. Bank tarapyndan häzirki
wagtda maýa goýum taslamalary üçin, dolanyşyk serişdelerini edinmeklik üçin,
hyzmatlary ýola goýmaklyk üçin karzlaryň berilmegi dowam etdirilýär hem-de karz
ulgamyny kämilleşdirmekde gerekli çäreler giň gerim bilen alnyp barylýar we
ýylsaýyn
kämilleşdirilýär. Bankyň içerki düzgünnamalaryna laýyklykda, bankyň
hususy serişdesiniň hasabyna edara görnüşli taraplara we hususy telekeçilere
önümçilik maksatly karzlaryň berilmegi dowamly alnyp barylýar. Karzlar önümçilik maksatly maýa goýum
taslamalaryna şeýle hem önümçilik bilen bagly dolanyşyk serişdelerini satyn almaga 10 ýyla çenli möhlete, ýyllyk 8 we 10 göterim
bilen berilýär. Işewürligi ýola goýmak
maksady bilen, kiçi we orta telekeçiligi goldamak hem-de ösdürmek boýunça, ýerli haryt öndürijileri goldanýar. Önümçilik bilen meşgullanýan hususy
ulgama we telekeçilere eksport üçin öndürýän önümleriniň önümçiligini giňeltmeklige we ýerli
haryt öndürijileriň sanyny artdyrmakda ýeňillikli önümçilik karzlary berilmegi dowam etdirilýär. Muňa mysal edip, Aşgabat
şäherinde ýüplük önümçiligini, Ahal welaýatynyň Akbugdaý etrabynyň Garagum
daýhan birleşiginde ýumurtga önümçiligini, Mary welaýatynyň Mary etrabynyň
Senagat zolagynda «Röwşen» hususy kärhanasynyň aýakgap önümçiligini görkezip
bolar.
Döwlete dahylsyz
kärhanalara, hususy telekeçilere 2025-nji ýylyň ýanwar-mart aýlarynyň dowamynda
jemi 41 530,43 müň manat möçberinde karz serişdeleri berildi, şol sanda,
önümçilik we önümçiligi giňeltmek maksady bilen berlen karz serişdeleriniň möçberi 622,13 müň manada deň boldy.
Milli ykdysadyýetimiziň
pudaklarynda sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagy we ösdürilmegi bilen bir
hatarda Türkmen-Türk paýdarlar täjirçilik banky hem öz işjeňligini alyp
barýar.
Ýurdumyzda pul
dolanyşygynyň netijeliligini has-da kämilleşdirmek üçin bank ulgamy dünýäniň
öňdebaryjy tilsimatlaryna esaslanýan nagt däl hasaplaşyklary ýaýbaňlandyrmak
boýunça iri söwda nokatlarynda töleg terminallarynyň ornaşdyrylmagy dowam etdirilýär. Bankymyz
tarapyndan nagt däl hasaplaşyklar ulgamynyň ösdürilmegi ylmyň iň soňky gazanan
innowassion tehnologiýalaryň ornaşdyrylyp, bank hyzmatlaryny internet arkaly ýerine ýetirip
bilmekligi ýola goýup, ýurdumyzyň raýatlaryna kämil bank hyzmatlaryny hem hödürleýär.
Bank tarapyndan halka edilýän hyzmatlaryň
göwrümini giňeltmek maksady bilen şahsy we ýuridiki taraplaryň maddy we bank
hyzmatlaryna bolan islegleri öwrenilip, zerurlygy nazara alnyp, täze
hyzmatlaryň görnüşlerini hödürlemek ýola goýulýar.
Türkmen-Türk paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan hem sanly
ykdysadyýete geçmekde nagt däl hasaplaşyklary ösdürmek ugrunda yzygiderli
işleri alnyp barylýar. Sanly ulgam arkaly karz almaga isleg bildirýän raýatlara
«online» tertipde ýüz tutmaklary üçin bankyň turkmenturkbank.com.tm resmi internet
sahypasynyň üsti bilen ol hyzmatlardan peýdalanmaklyga mümkinçilikler
döredilendir.
Bulardan başga-da, menzilara bank
hyzmatlary
hem ýola goýlup, fiziki we ýuridik şahslara ýurduň içindäki tölegleriň elektron
usulda geçirilip berilmegi bank edarasyna barmazdan müşderiler öz hasaplarynyň
galyndylaryny hem-de hasaplarynyň hereketleriniň göçürmelerini alyp bilýärler. Sanly ulgama
geçmekligiň çäklerinde häzirki
wagtda bank hyzmatlarynyň hili boýunça «Elektron söwda», «Internet-bank», «Mobil-bank» ýaly bank önümleri bank
işjeňliginiň esasy görkezijileriniň biri bolup durýar. Şu günki gün şular ýaly sanly bank hyzmatlary
müşderileriň
ünsüni
diýseň özüne çekýär we bu hyzmatyň giň mümkinçiliklerinden peýdalanýan müşderileriň sany
günsaýyn artýar. «Internet-bank» we «Mobil-bank» hyzmatlarynyň aýratynlygy müşderileriň
özlerine degişli bolan bank amallaryny günüň islendik wagtynda we islendik ýerinde ýerine ýetirip bilmeginde jemlenýär.
Türkmen-Türk paýdarlar täjirçilik banky
tarapyndan sanly ulgama
geçmekligiň häzirki wagtynda hem-de nagt däl hasaplaşyklaryň jemi esasynda 2025-nji
ýylyň ýanwar-mart aýlarynda «Internet bank» hyzmatyna birikdirilen müşderileriň
sany 13,5 müňe barabar boldy we «Mobil bank»
hyzmatyna birikdirilen müşderileriň sany 1,4 müňe ýetdi. 2025-nji ýylyň ýanwar-mart aýlarynda bank kart ulgamynda
nagt däl hasaplaşyklaryň umumy pul möçberi 194,0 mln. manada ýetip, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende
12 göterim ýokarlandy.
Sazlaşykly ösýän
Türkmenistanda alnyp barylýan döwlet syýasaty türkmen halkynyň bagtyýar we
abadan durmuşda ýaşamagyna gönükdirilendir. Häzirki döwürde ýurdumyzda asuda
durmuşy pugtalandyrmak, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini dünýäniň ösen
döwletleriniň derejesine ýetirmek ugrunda alnyp barylýan beýik özgertmeler
dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan goldaw tapýar.
Türkmen halkynyň
abadançylygy, rowaçlygy ugrunda ýadawsyz tagallalar edýän, ýurdumyzyň
halkara abraýyny dünýä jemgyýetçiligine ykrar etdirmegi başaran, dost-doganlyk gatnaşyklaryny ösdürmekde,
şeýle-de bize şeýle ajaýyp zamanada netijeli
işlemäge şert döredip berýän Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk
Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Hormatly Prezidentimiz Gahryman Arkadagly Serdarymyzyň ömürleri uzak, janlary sag, başlary dik bolsun, il-ýurt
bähbitli, umumadamzat
ähmiýetli alyp barýan işleri mundan beýläk hem rowaç alsyn!
Kakageldi Bekdurdyýew,
Türkmen-türk paýdarlar täjirçilik
bankynyň
Maliýe hasabatlary we ylmy-önümçilik bölüminiň müdiri