Türkmenistanyň Prezidenti bilen BAE-niň Prezidentiniň arasyndaky gepleşikler
21.11.2022
Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow resmi sapar bilen Birleşen Arap Emirliklerine ugrady.
Aşgabadyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy ýurdumyzyň resmi adamlary ugratdylar.
Türkmenistan parahatçylyk söýüjilik, oňyn Bitaraplyk we özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasatyny yzygiderli amala aşyrmak bilen, dünýäniň ähli döwletleri, şol sanda arap dünýäsiniň ýurtlary bilen deňhukukly hyzmatdaşlygy ösdürmegi maksat edinýär. Şunuň bilen baglylykda, Birleşen Arap Emirlikleri bilen hyzmatdaşlygyň däp bolan dostlukly, netijeli häsiýetini bellemek gerek. Bu hyzmatdaşlyk soňky ýyllarda hil taýdan täze derejä çykaryldy we baýlaşdyryldy.
Türkmenistan bilen BAE-niň arasyndaky gatnaşyklar ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, abraýly sebit hem-de halkara guramalaryň çäklerinde depginli ösdürilýär. Munuň şeýle bolmagyna türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygyna mahsus ynanyşykly, özara hormat goýmak esasyndaky ýokary derejedäki dialog ýardam berýär. Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirliklerine şu gezekki sapary we ýokary derejedäki nobatdaky gepleşikleri döwletara gatnaşyklaryň taryhynda täze, möhüm sahypany açmaga gönükdirilendir.
Hormatly Prezidentimiziň uçary BAE-niň paýtagty Abu-Dabiniň Halkara howa menzilinde gondy. Bu ýerde iki ýurduň Döwlet baýdaklary galdyrylypdyr. Belent mertebeli myhmanyň gelmegi mynasybetli düşelen haly ýodajygynyň ugrunda Hormat garawuly nyzama düzüldi.
Howa menzilinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Birleşen Arap Emirlikleriniň energetika we infrastruktura ministri Suheil Mohammed Al Mazrui we beýleki resmi adamlar mähirli garşyladylar. Soňra hormatly Prezidentimiz Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidentiniň köşgüne ugraýar.
Belent mertebeli myhmanyň awtomobil kerweniniň köşk meýdanyna gelmegi Türkmenistanyň Prezidentiniň hormatyna top atylmalary bilen garşylanyldy.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan mähirli garşylady. Döwlet Baştutanlary dostlukly salamlaşýarlar.
Hormat garawulynyň serkerdesi dabaraly hasabat berýär. Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlandy. Hormat garawulynyň esgerleri meýdançadan dabaraly ýöräp geçdiler.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan köşge barýarlar. Bu ýerde olar Türkmenistanyň we BAE-niň Döwlet baýdaklarynyň öňünde resmi surata düşmek dabarasynyň öňüsyrasynda iki ýurduň Hökümet wekiliýetleriniň agzalary bilen tanyşýarlar.
Döwlet Baştutanymyz bu waka mynasybetli Hormatly myhmanlaryň kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrdy.
Soňra uly mejlisler zalynda iki ýurduň wekiliýetleriniň gatnaşmagynda giňişleýin düzümdäki ýokary derejeli ikitaraplaýyn gepleşikler geçirildi.
BAE-niň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan belent mertebeli myhmany ýene-de bir gezek mübärekläp, Türkmenistanyň Prezidentiniň saparyna we şu gezekki gepleşiklere döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmak hem-de ösdürmek babatda uly ähmiýet berilýändigini belledi. Nygtalyşy ýaly, Birleşen Arap Emirliklerinde Bitarap Türkmenistanyň netijeli daşary syýasaty hem-de dünýä jemgyýetçiliginiň giň ykrarnamasyna eýe bolan döredijilikli başlangyçlary dolulygyna goldanylýar.
Şeýle hem Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan we häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýän özgertmeler ýolunda ýurdumyzyň ýeten sepgitlerine BAE-de tüýs ýürekden guwanylýandygy bellenildi. BAE-niň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan mümkinçilikden peýdalanyp, hormatly Prezidentimizi iň ýokary döwlet wezipesine saýlanmagy bilen ýene-de bir gezek gutlap, asylly we jogapkärli işinde üstünlikleri arzuw etdi.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BAE-niň Prezidentine mähirli kabul edendigi we myhmansöýerlik üçin Türkmenistanyň wekiliýetiniň adyndan minnetdarlyk bildirdi hem-de Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähirli salamyny ýetirdi. Döwlet Baştutanymyz bu saparynyň Türkmenistanyň Prezidenti hökmünde Birleşen Arap Emirliklerine ilkinji saparydygyny belläp, şu duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklara degişli meseleleriň giň toplumynyň ara alnyp maslahatlaşyljakdygyny, bu gatnaşyklary iki tarapyň hem mümkinçiligine, häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelýän täze derejä çykarmak barada pikir alşyljakdygyny nygtady.
Hormatly Prezidentimiz sözüni dowam edip, Türkmenistan bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň arasyndaky gatnaşyklaryň yzygiderli hem-de depginli ösýändigini kanagatlanma bilen belledi. Hyzmatdaşlyk edilýän ýyllarda düýpli şertnama-hukuk binýady döredildi, Hökümet we pudaklaýyn derejelerde yzygiderli gatnaşyklar amala aşyrylýar. Türkmenistan hem-de Birleşen Arap Emirlikleri sebit we ählumumy gün tertibiniň möhüm meselelerinde özara düşünişýändigini, garaýyşlarynyň meňzeşdigini bildirmek bilen, halkara giňişlikde netijeli hyzmatdaşlygy ösdürýärler. Birleşen Milletler Guramasynda we beýleki iri halkara düzümlerde birek-birege goldaw bermek asylly däbe öwrüldi.
Türkmenistan we Birleşen Arap Emirlikleri tebigy baýlyklaryň uly gorlaryna eýe bolan, geografik taýdan amatly ýerleşen, depginli ösýän döwletlerdir. Bularyň ählisi söwda-ykdysady ulgamda özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikleri açýar. Bu ugurda bar bolan kuwwaty has netijeli peýdalanmakda Hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki komitete hem-de Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň we Birleşen Arap Emirlikleriniň Söwda-senagat edaralary federasiýasynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek boýunça döredilen işewürlik geňeşine möhüm orun berilýär.
Ýangyç-energetika ulgamy häzirki günde ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň hataryndadyr. Bu ugurda ägirt uly kuwwata eýe bolan Türkmenistan tebigy gazy eksport ediji döwletleriň biridir. Şeýle hem ýurdumyzyň gazhimiýa senagaty ösdürilýär, onuň öndürýän önümleriniň giň görnüşi halkara bazarlara çykarylýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyz BAE-niň öňdebaryjy energetika kompaniýalary bilen netijeli hyzmatdaşlyga taýýardyr.
Ulag-logistika ulgamy hem hyzmatdaşlygyň strategik ugurlarynyň biridir. Bu ugurda iki ýurduň port düzümlerini ulanmak arkaly utgaşdyrylan ulag geçelgelerini döretmek boýunça taslamalary amala aşyrmak üçin giň mümkinçilikler bar. Mälim bolşy ýaly, 2018-nji ýylda Hazar deňziniň türkmen kenarynda Türkmenbaşy Halkara deňiz porty ulanmaga berildi. Häzirki wagtda bu port öňdebaryjy tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan, halkara derejedäki köpugurly terminaldyr. Onuň kuwwaty Ýakyn we Orta Gündogaryň, Hindi ummanynyň deňiz ugurlary boýunça gatnawlary ýola goýmaga mümkinçilik berýär. Şeýlelikde, Türkmenbaşy Halkara deňiz porty Gündogar - Günbatar we Demirgazyk - Günorta ugurlary boýunça yklymda iň iri ulag halkasy bolmak mümkinçiligine eýedir. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň we BAE-niň portlarynyň logistik «baglanyşygynyň» örän uly geljegi bar.
Oba hojalygy, aragatnaşyk we kommunikasiýalar, gaýtadan işleýän we himiýa senagaty, täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy hyzmatdaşlygyň beýleki möhüm ugurlarynyň hataryndadyr. Şähergurluşyk ulgamyndaky hyzmatdaşlygyň hem uly geljegi bar. Häzirki günde Türkmenistanda bu ugurda iri taslama — Ahal welaýatynyň täze edara ediş merkeziniň gurluşygy amala aşyrylyp, bu ugurdaky işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. Bu desgalar toplumy özüniň tehniki we tehnologik häsiýetnamalary boýunça özboluşly hem täsindir, şeýle-de ol düýpgöter täze ölçeglere esaslanýan «akylly» şäheriň nusgasydyr.
Şeýlelikde, Türkmenistanyň dürli ulgamlarda başyny başlan we durmuşa geçirýän giň gerimli taslamalary türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygyny, şol sanda maýa goýum işini we netijeli işewürlik gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek üçin amatly mümkinçilikleri döredýär.
Ynsanperwer hyzmatdaşlyk barada aýdylanda, ylym, bilim, medeniýet we sungat ugurlary boýunça özara gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmegi halklarymyzy ýakynlaşdyrmagyň, dostluk gatnaşyklaryny pugtalandyrmagyň möhüm şertidir. Türkmenistanyň we BAE-niň baý taryhy mirasy, özboluşly däp-dessurlary bar. Bu ulgamda tejribe alyşmak, bilelikdäki çäreleri - Medeniýet günlerini, sergileri, döredijilik toparlarynyň çykyşlaryny guramak medeniýetleriň özara baýlaşdyrylmagyna ýardam berer.
Sport ugry boýunça hyzmatdaşlyk hem möhümdir. 2017-nji ýylyň sentýabr aýynda Aşgabatda Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlary üstünlikli geçirildi. BAE-den hem türgenler gatnaşan bu oýunlar sport ulgamynda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek üçin täze mümkinçilikleri açdy.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dostlukly, ynanyşykly, açyklyk ýagdaýynda geçýän şu gezekki duşuşygyň döwletara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine kuwwatly itergi berjekdigine ynam bildirip, netijeli gepleşikler üçin BAE-niň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýana minnetdarlygyny, Birleşen Arap Emirlikleriniň halkyna bolsa parahatçylyk we rowaçlyk baradaky arzuwlaryny beýan etdi.
Giňişleýin düzümdäki gepleşikler tamamlanandan soňra, Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň we BAE-niň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýanyň gatnaşmagynda ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek dabarasy boldy.
Resminamalaryň hatarynda Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Daşary işler we halkara gatnaşyklar ministrliginiň arasynda 2023-2024-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlygyň Maksatnamasy; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Hökümetiniň arasynda gümrük işlerinde hyzmatdaşlyk we özara ýardam bermek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Howanyň üýtgemegi we daşky gurşawy goramak ministrliginiň arasynda oba hojalyk we azyk howpsuzlygy barada hyzmatdaşlyk etmek boýunça özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Kiberhowpsuzlyk babatda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň ýanyndaky Kiberhowpsuzlyk gullugy bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Kiberhowpsuzlyk geňeşiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary instituty bilen Anwar Gargaş adyndaky Diplomatik akademiýanyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Bilim ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Bilim ministrliginiň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Jenaýatçylykly ýol bilen alnan girdejileriň kanunlaşdyrylmagy we terrorçylygyň maliýeleşdirilmegi bilen bagly maliýe maglumatlary alyşmak babatda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Maliýe gözegçilik gullugy bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Maliýe aňtawçylygy edarasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Maliýe ministrliginiň arasynda fiskal we tehniki meseleler boýunça özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň ösüş gaznasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama bar.
Türkmenistanyň Prezidentiniň BAE resmi saparynyň jemleri boýunça Türkmenistan bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Bilelikdäki Beýannamasy kabul edilýär.
Soňra ýokary derejedäki ikiçäk duşuşyk geçirildi.
Türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň kuwwatyny has netijeli peýdalanmak, onuň ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmaga gönükdirilen we ozal gazanylan ikitaraplaýyn ylalaşyklary durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleler içgin ara alnyp maslahatlaşyldy. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň we Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidentleri şu gün gol çekilen, döwletara hyzmatdaşlygyň şertnama-hukuk binýadynyň üstüni ýetiren resminamalar toplumynyň ähmiýetini nygtadylar.
Şunuň bilen baglylykda, ýurtlarymyzyň ykdysadyýetiň esasy pudaklarynda netijeli hyzmatdaşlyk edýändiklerini bellemek gerek. Şunda Türkmenistanda soňky ýyllarda amala aşyrylan birnäçe taslamalara BAE-niň gatnaşandygyny anyk mysal hökmünde getirmek bolar. Birleşen Arap Emirlikleriniň maýa goýum we maliýe edaralary, hususan-da, Abu-Dabiniň ösüş gaznasy bilen netijeli hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Bilim, ylym, medeniýet we sport ulgamlary hem türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň möhüm ugurlarydyr.
Şeýle-de taraplar sebit we ählumumy gün tertibiniň özara gyzyklanma bildirilýän ugurlary, ilkinji nobatda, ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmek bilen bagly meseleler boýunça pikir alyşdylar.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow myhmansöýerlik hem-de döwletara gatnaşyklaryň ösdürilmegine berýän ünsi üçin Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidentine ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýany Türkmenistana resmi sapar bilen gelmäge çagyrdy. Çakylyk hoşallyk bilen kabul edildi. Saparyň möhleti diplomatik ýollar arkaly ylalaşylar.
Duşuşygyň ahyrynda döwlet Baştutanlary ynanyşykly, dostlukly we şol bir wagtyň özünde işjeň häsiýete eýe bolan, Türkmenistan bilen BAE-niň däp bolan hyzmatdaşlygy hil taýdan täze derejä çykarmaga çalyşýandyklarynyň aýdyň subutnamasyna öwrülen bu gepleşikleriň netijelerine kanagatlanma bildirdiler.
Soňra Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow we Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek dabarasyna gatnaşyjylar bilen bilelikde ýadygärlik surata düşdüler.
Şol gün döwlet Baştutanymyz Birleşen Arap Emirlikleriniň wise-prezidenti, Premýer-ministri, goranmak ministri we Dubaý emirliginiň häkimi Şeýh Mohammed bin Raşid Al Maktum hem-de BAE-niň Premýer-ministriniň orunbasary, Prezidentiň iş dolandyryş ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan bilen duşuşyklary geçirdi.
Türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan meseleleri boýunça pikir alyşmagyň barşynda geçirilen ýokary derejedäki gepleşikleriň dowamynda gazanylan ylalaşyklaryň we olaryň netijeleri boýunça gol çekilen resminamalaryň uly toplumynyň netijeli hyzmatdaşlygy uzak möhletleýin esasda mundan beýläk-de ösdürmek, bilelikdäki täze taslamalary amala aşyrmak üçin ygtybarly binýady goýandygy bellenildi. Şunda taraplaryň özara bähbitli söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmegi, iki ýurduň we olaryň halklarynyň arasyndaky däp bolan dostlukly, ynanyşykly gatnaşyklary pugtalandyrmaga ýardam berýän medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegi maksat edinýändikleri tassyklanyldy.
Türkmenistanyň Prezidentiniň Birleşen Arap Emirliklerine resmi sapary dowam edýär.
Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentligi