Demir ýol ulagynyň işini döwletara derejede utgaşdyrmak-Türkmenistanda geçirilýän forumyň esasy maksady
15.04.2024
Şu gün paýtagtymyzda Demir ýollaryň hyzmatdaşlygy guramasynyň (DÝHG)
agza döwletleriniň demir ýol ulaglary edaralarynyň ýolbaşçylarynyň we jogapkär
wekilleriniň maslahatynyň XXXVIII mejlisi öz işine başlady. “Ýyldyz”
myhmanhanasynda geçirilýän wekilçilikli foruma DÝHG-ä agza döwletleriň 20-den
gowragynyň, şol sanda Türkmenistanyň demir ýol we beýleki degişli edaralarynyň
ýolbaşçylarydyr hünärmenleri gatnaşýarlar.
Forumyň maksady demir ýol ulagynyň
işini döwletara derejede utgaşdyrmakdan, halkara demir ýollary torunyň
tehnologik bitewüligini üpjün etmekden, bu düzümleri ösdürmekden ybaratdyr.
Aşgabat forumy “Türkmendemirýollary” agentliginiň bu gurama agza bolmagynyň 30
ýyllyk senesi bilen hem utgaşýar.
“Ýyldyz” myhmanhanasynyň giň
eýwanynda ýerine ýetirilen halk aýdym-sazlary baýramçylyk ruhuny emele getirdi.
Demir ýol ulaglary edaralarynyň ýolbaşçylarynyň we jogapkär wekilleriniň
maslahatynyň XXXVIII mejlisiniň işi bu ýerde guralan sergi bilen utgaşdy. Sergi
halkymyzyň baý medeni mirasyny, döredijilik däplerini beýan etdi. Bu ýerde
gadymy taryhymyzyň, baý medeniýetimiziň nyşany bolan amaly-haşam sungatynyň
eserleri görkezildi.
Forumyň köp sanly wekiliýet
agzalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň iberen Gutlagyny uly
ruhubelentlik bilen diňlediler. Gutlagda Merkezi Aziýanyň we Ýewropanyň
çatrygynda ýerleşýän Türkmenistanyň milli ulag düzümleriniň maddy-enjamlaýyn
binýadyny döwrebaplaşdyrmak arkaly halkara üstaşyr geçirijilik
mümkinçiliklerini yzygiderli artdyrýandygyna üns çekilýär. Türkmenistan 1994-nji
ýyldan bäri Demir ýollaryň hyzmatdaşlygy guramasynyň agzasy bolmak bilen, milli
derejede demir ýol ulagy düzümleriniň sazlaşykly ösdürilmegi, sebit derejesinde
utgaşykly ulag syýasatynyň amala aşyrylmagy esasynda halkara üstaşyr ýükleri
daşamagyň ugurlaryny giňeltmek babatda tagalla edýär diýlip, Gutlagda
nygtalýar.
Mejlisiň gün tertibine guramanyň
ýöriteleşdirilen komissiýalarynyň we hemişelik iş toparlarynyň 2023-nji ýylda
alyp baran işleriniň jemlerine garamak, ýakyn ýyllar üçin iş maksatnamasyny ara
alyp maslahatlaşmak, guramany ösdürmegiň Strategiýasynyň taslamasyny işläp
taýýarlamagyň maksadalaýyklygy, demir ýol we beýleki edaralaryň işgärlerini
hünär taýdan taýýarlamak, okatmak ýaly meseleler girizildi. Demir ýollary
ulanmak arkaly üstaşyr ulag geçelgelerini ösdürmegiň geljegi, sebitde ýük
daşamalary artdyrmak boýunça hem pikir alyşmalar boldy. Çykyşlarda forumyň
Demir ýollaryň hyzmatdaşlygy guramasyna esasy agza döwletleriň biri hem-de
Ýewropadan Aziýa ýük daşamakda möhüm strategik hyzmatdaş bolan Türkmenistanda
geçirilmeginiň ähmiýeti bellenildi. Mejlisiň gün tertibinde kesgitlenen
meseleleriň ara alnyp maslahatlaşylmagy Demirgazyk — Günorta we Gündogar —
Günbatar ulag geçelgeleri boýunça ýük daşamalary artdyrmaga hem-de ýükleriň
görnüşlerini giňeltmäge ýardam eder.
Demir ýollaryň hyzmatdaşlygy
guramasynyň komitetiniň başlygy M.Antonowiç DÝHG-ä agza döwletleriň demir ýol
ulaglary edaralarynyň ýolbaşçylarynyň we jogapkär wekilleriniň maslahatynyň
XXXVIII mejlisiniň gadymy döwürlerden bäri Beýik Ýüpek ýolunda möhüm geçelge
bolup hyzmat eden türkmen topragynda — Aşgabatda geçirilmeginiň wajyp
ähmiýetini belledi.
Çykyş edenler sebitde üstaşyr ýük
daşamalaryň möçberini artdyrmakda Türkmenistanyň işjeň orny eýeleýändigini
bellemek bilen, ulag düzümlerini düýpli döwrebaplaşdyrmak we ösdürmek bilen
baglanyşykly hem-de netijeli halkara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de
çuňlaşdyrmak arkaly ägirt uly mümkinçilikleriň açylýandygyny bellediler.
Döwletleriň, sebitleriň, yklymlaryň arasynda dostluk we hyzmatdaşlyk
köprülerini gurýan Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasatynda
ulag diplomatiýasy aýratyn orny eýeleýär.
Mälim bolşy ýaly, 2023-nji ýylyň
16-njy maýynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 77-nji
sessiýasynyň 70-nji plenar mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda,
Milletler Bileleşigine agza döwletleriň biragyzdan goldamagynda 26-njy noýabry
“Bütindünýä durnukly ulag güni” diýip yglan etmek hakynda Kararnama kabul
edildi.
2016-njy ýylda şol senede
Aşgabatda BMG-niň Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahaty
geçirilipdi.
15-nji aprelden BMG-niň Nýu-Ýork
şäherindäki ştab-kwartirasynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň Durnukly ösüş
hepdeliginiň başlanýandygy hem bellärliklidir. Mälim bolşy ýaly, ýurdumyz
halkara giňişlikde durnukly ulag ulgamyny ösdürmekde öňdebaryjy orny eýeleýär.
Hepdeligiň çäklerinde Türkmenistanyň wekiliýetiniň gatnaşmagynda bu mesele
boýunça ýokary derejeli mejlis geçiriler. Ulag aragatnaşygyny ösdürmekde
ýurdumyzyň tagallalaryny, bu ugurda gazanylan üstünlikleri we başlangyçlary
ýaýmak, şeýle hem 2026 — 2035-nji ýyllarda Durnukly ulagyň onýyllygy boýunça
BMG-niň maksatnamasynyň düzümine goşant goşmak maksady bilen, 16-njy aprelde
BMG-niň ştab-kwartirasynda Türkmenistanyň başlangyjy esasynda döredilen
Durnukly ulagyň dostlary toparynyň ministrler derejesindäki duşuşygy guralar.
Bellenilişi ýaly, bularyň ählisi türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň
Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe süren we hormatly
Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow tarapyndan üstünlikli durmuşa geçirilýän
halkara başlangyçlaryň möhüm ähmiýetiniň Milletler Bileleşigi tarapyndan ykrar
edilýändiginiň hem-de Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň dünýä
giňişliginde abraýynyň barha ýokarlanýandygynyň güwäsidir.
Soňky ýyllarda ýurdumyzyň demir
ýol ulgamy ösüşiň täze tapgyryna gadam basdy hem-de iri ulag-aragatnaşyk
taslamalarynyň birnäçesini durmuşa geçirmäge taýýarlyk görülýär. Şeýlelikde,
geçen ýylyň 15 — 17-nji noýabrynda paýtagtymyzda “Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň
ýurtlary — Hytaý — Gyrgyzystan — Özbegistan — Türkmenistan — Azerbaýjan —
Gruziýa — Türkiýe — Ýewropa” (CASCA+) halkara multimodal üstaşyr ulag ugry
boýunça agza döwletleriň demir ýol edaralarynyň ýolbaşçylarynyň mejlisi
geçirildi. Häzirki wagtda “CASCA+” geçelgesi 3 sebiti — Merkezi Aziýany
(Gyrgyzystan, Özbegistan, Türkmenistan), Günorta Kawkazy (Azerbaýjan, Gruziýa),
şeýle hem Anadoly sebitini (Türkiýe) öz içine alýar.
2023-nji ýylda Türkmenistan
TRACECA ulag geçelgesini ösdürmek barada Ylalaşyga resmi taýdan goşuldy. Bu
resminamanyň maksady Ýewropa we Aziýa sebitlerinde ykdysady, söwda, ulag
gatnaşyklaryny ösdürmekden, halkara ýük daşamalara ýardam etmekden, hereket
howpsuzlygyny, ulag syýasatyny sazlaşykly üpjün etmekden, ulagyň aýry-aýry görnüşleriniň
arasynda deňeçer bäsdeşlik ýagdaýlaryny döretmekden ybaratdyr. Türkmen
hünärmenleriniň çykyşlarynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy
döwründe ýurdumyzyň halk hojalygynyň pudaklarynda möhüm wezipeleriň üstünlikli
çözülýändigi bellenildi. Bu babatda dürli hünär ukyplaryna eýe bolan demir ýol
düzüminiň işgärlerine hem ýokary talaplar bildirilýär.
Foruma gatnaşyjylar demir ýol
pudagynda hyzmatdaşlygy giňeltmekde yzygiderli iş alyp barmaga hem-de DÝHG-ä
agza döwletleriň demir ýol edaralarynyň arasynda özara düşünişmegi çuňlaşdyrmak
arkaly ynanyşmagy pugtalandyrmaga meýillidiklerini bellediler.
Ýygnananlar türkmen topragyndaky
myhmansöýerlik hem-de forumyň netijeli geçirilmegi babatda amatly şertleriň
döredilendigi üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa çuňňur
hoşallyk bildirip, bu duşuşygyň özara düşünişmegi we hyzmatdaşlygy mundan
beýläk-de berkitmäge ýardam etjekdigi baradaky bir pikiri tassykladylar.
DÝHG-ä agza döwletleriň demir ýol
ulaglary edaralarynyň ýolbaşçylarynyň we jogapkär wekilleriniň maslahatynyň
XXXVIII mejlisi 19-njy aprele çenli dowam eder. Mejlisiň barşynda oňa
gatnaşyjylar Demir ýollaryň hyzmatdaşlygy guramasynyň ýük daşamak, ýolagçy
gatnatmak, infrastruktura we demir ýoluň hereket düzümi boýunça toparlarynyň,
guramanyň maliýe we hasaplaşyk hem-de kodlaşdyrmak we informatika barada
hemişelik iş toparlarynyň 2023-nji ýylda ýerine ýetiren işleriniň netijelerini,
düzümiň 2025-nji ýyl üçin iş meýilnamalaryny we beýleki meseleleri ara alyp
maslahatlaşarlar.
Ýurdumyzyň we DÝHG-ä agza
döwletleriň demir ýol edaralarynyň arasynda birnäçe ikitaraplaýyn resminamalara
hem-de taraplaryň ählumumy abadançylygyň, ösüşiň bähbidine netijeli
hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmagy maksat edinýän Teswirnama gol çekilmegine
garaşylýar.
Foruma gatnaşyjylar üçin medeni
maksatnama taýýarlanylyp, onuň çäklerinde dürli gezelençler guralar.
Türkmenistanyň
Döwlet habarlar agentligi