Türkmenistanyň Prezidenti bilen BAE-niň Prezidentiniň arasyndaky
gepleşikler
21.11.2022
Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow resmi sapar bilen
Birleşen Arap Emirliklerine ugrady.
Aşgabadyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy ýurdumyzyň resmi
adamlary ugratdylar.
Türkmenistan parahatçylyk söýüjilik, oňyn Bitaraplyk we özara bähbitli
hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasatyny yzygiderli amala
aşyrmak bilen, dünýäniň ähli döwletleri, şol sanda arap dünýäsiniň ýurtlary
bilen deňhukukly hyzmatdaşlygy ösdürmegi maksat edinýär. Şunuň bilen
baglylykda, Birleşen Arap Emirlikleri bilen hyzmatdaşlygyň däp bolan dostlukly,
netijeli häsiýetini bellemek gerek. Bu hyzmatdaşlyk soňky ýyllarda hil taýdan
täze derejä çykaryldy we baýlaşdyryldy.
Türkmenistan bilen BAE-niň arasyndaky gatnaşyklar ikitaraplaýyn we
köptaraplaýyn görnüşde, abraýly sebit hem-de halkara guramalaryň çäklerinde
depginli ösdürilýär. Munuň şeýle bolmagyna türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygyna
mahsus ynanyşykly, özara hormat goýmak esasyndaky ýokary derejedäki dialog
ýardam berýär. Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň
Birleşen Arap Emirliklerine şu gezekki sapary we ýokary derejedäki nobatdaky
gepleşikleri döwletara gatnaşyklaryň taryhynda täze, möhüm sahypany açmaga
gönükdirilendir.
Hormatly Prezidentimiziň uçary BAE-niň paýtagty Abu-Dabiniň Halkara howa
menzilinde gondy. Bu ýerde iki ýurduň Döwlet baýdaklary galdyrylypdyr. Belent
mertebeli myhmanyň gelmegi mynasybetli düşelen haly ýodajygynyň ugrunda Hormat
garawuly nyzama düzüldi.
Howa menzilinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Birleşen Arap
Emirlikleriniň energetika we infrastruktura ministri Suheil Mohammed Al Mazrui
we beýleki resmi adamlar mähirli garşyladylar. Soňra hormatly Prezidentimiz
Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidentiniň köşgüne ugraýar.
Belent mertebeli myhmanyň awtomobil kerweniniň köşk meýdanyna gelmegi
Türkmenistanyň Prezidentiniň hormatyna top atylmalary bilen garşylanyldy.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Birleşen Arap Emirlikleriniň
Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan mähirli garşylady. Döwlet
Baştutanlary dostlukly salamlaşýarlar.
Hormat garawulynyň serkerdesi dabaraly hasabat berýär. Türkmenistanyň
Döwlet senasy ýaňlandy. Hormat garawulynyň esgerleri meýdançadan dabaraly ýöräp
geçdiler.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Şeýh Mohammed bin Zaýed Al
Nahaýýan köşge barýarlar. Bu ýerde olar Türkmenistanyň we BAE-niň Döwlet
baýdaklarynyň öňünde resmi surata düşmek dabarasynyň öňüsyrasynda iki ýurduň
Hökümet wekiliýetleriniň agzalary bilen tanyşýarlar.
Döwlet Baştutanymyz bu waka mynasybetli Hormatly myhmanlaryň kitabynda
ýadygärlik ýazgy galdyrdy.
Soňra uly mejlisler zalynda iki ýurduň wekiliýetleriniň gatnaşmagynda
giňişleýin düzümdäki ýokary derejeli ikitaraplaýyn gepleşikler geçirildi.
BAE-niň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan belent mertebeli
myhmany ýene-de bir gezek mübärekläp, Türkmenistanyň Prezidentiniň saparyna we
şu gezekki gepleşiklere döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmak
hem-de ösdürmek babatda uly ähmiýet berilýändigini belledi. Nygtalyşy ýaly,
Birleşen Arap Emirliklerinde Bitarap Türkmenistanyň netijeli daşary syýasaty
hem-de dünýä jemgyýetçiliginiň giň ykrarnamasyna eýe bolan döredijilikli
başlangyçlary dolulygyna goldanylýar.
Şeýle hem Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan we häzirki wagtda hormatly
Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli dowam
etdirilýän özgertmeler ýolunda ýurdumyzyň ýeten sepgitlerine BAE-de tüýs
ýürekden guwanylýandygy bellenildi. BAE-niň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed
Al Nahaýýan mümkinçilikden peýdalanyp, hormatly Prezidentimizi iň ýokary döwlet
wezipesine saýlanmagy bilen ýene-de bir gezek gutlap, asylly we jogapkärli işinde
üstünlikleri arzuw etdi.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BAE-niň Prezidentine mähirli
kabul edendigi we myhmansöýerlik üçin Türkmenistanyň wekiliýetiniň adyndan
minnetdarlyk bildirdi hem-de Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy
Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähirli salamyny ýetirdi. Döwlet Baştutanymyz bu
saparynyň Türkmenistanyň Prezidenti hökmünde Birleşen Arap Emirliklerine
ilkinji saparydygyny belläp, şu duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklara
degişli meseleleriň giň toplumynyň ara alnyp maslahatlaşyljakdygyny, bu
gatnaşyklary iki tarapyň hem mümkinçiligine, häzirki döwrüň talaplaryna laýyk
gelýän täze derejä çykarmak barada pikir alşyljakdygyny nygtady.
Hormatly Prezidentimiz sözüni dowam edip, Türkmenistan bilen Birleşen Arap
Emirlikleriniň arasyndaky gatnaşyklaryň yzygiderli hem-de depginli ösýändigini
kanagatlanma bilen belledi. Hyzmatdaşlyk edilýän ýyllarda düýpli şertnama-hukuk
binýady döredildi, Hökümet we pudaklaýyn derejelerde yzygiderli gatnaşyklar
amala aşyrylýar. Türkmenistan hem-de Birleşen Arap Emirlikleri sebit we
ählumumy gün tertibiniň möhüm meselelerinde özara düşünişýändigini,
garaýyşlarynyň meňzeşdigini bildirmek bilen, halkara giňişlikde netijeli
hyzmatdaşlygy ösdürýärler. Birleşen Milletler Guramasynda we beýleki iri
halkara düzümlerde birek-birege goldaw bermek asylly däbe öwrüldi.
Türkmenistan we Birleşen Arap Emirlikleri tebigy baýlyklaryň uly gorlaryna
eýe bolan, geografik taýdan amatly ýerleşen, depginli ösýän döwletlerdir.
Bularyň ählisi söwda-ykdysady ulgamda özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin uly
mümkinçilikleri açýar. Bu ugurda bar bolan kuwwaty has netijeli peýdalanmakda
Hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki komitete hem-de Türkmenistanyň Söwda-senagat
edarasynyň we Birleşen Arap Emirlikleriniň Söwda-senagat edaralary
federasiýasynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek boýunça döredilen işewürlik
geňeşine möhüm orun berilýär.
Ýangyç-energetika ulgamy häzirki günde ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri
tutulýan ugurlarynyň hataryndadyr. Bu ugurda ägirt uly kuwwata eýe bolan
Türkmenistan tebigy gazy eksport ediji döwletleriň biridir. Şeýle hem
ýurdumyzyň gazhimiýa senagaty ösdürilýär, onuň öndürýän önümleriniň giň görnüşi
halkara bazarlara çykarylýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyz BAE-niň
öňdebaryjy energetika kompaniýalary bilen netijeli hyzmatdaşlyga taýýardyr.
Ulag-logistika ulgamy hem hyzmatdaşlygyň strategik ugurlarynyň biridir. Bu
ugurda iki ýurduň port düzümlerini ulanmak arkaly utgaşdyrylan ulag
geçelgelerini döretmek boýunça taslamalary amala aşyrmak üçin giň
mümkinçilikler bar. Mälim bolşy ýaly, 2018-nji ýylda Hazar deňziniň türkmen
kenarynda Türkmenbaşy Halkara deňiz porty ulanmaga berildi. Häzirki wagtda bu
port öňdebaryjy tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan, halkara derejedäki
köpugurly terminaldyr. Onuň kuwwaty Ýakyn we Orta Gündogaryň, Hindi ummanynyň
deňiz ugurlary boýunça gatnawlary ýola goýmaga mümkinçilik berýär. Şeýlelikde,
Türkmenbaşy Halkara deňiz porty Gündogar - Günbatar we Demirgazyk - Günorta
ugurlary boýunça yklymda iň iri ulag halkasy bolmak mümkinçiligine eýedir.
Şunuň bilen baglylykda, Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň we BAE-niň
portlarynyň logistik «baglanyşygynyň» örän uly geljegi bar.
Oba hojalygy, aragatnaşyk we kommunikasiýalar, gaýtadan işleýän we himiýa senagaty,
täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy hyzmatdaşlygyň beýleki möhüm ugurlarynyň
hataryndadyr. Şähergurluşyk ulgamyndaky hyzmatdaşlygyň hem uly geljegi bar.
Häzirki günde Türkmenistanda bu ugurda iri taslama — Ahal welaýatynyň täze
edara ediş merkeziniň gurluşygy amala aşyrylyp, bu ugurdaky işler tamamlaýjy
tapgyrda alnyp barylýar. Bu desgalar toplumy özüniň tehniki we tehnologik
häsiýetnamalary boýunça özboluşly hem täsindir, şeýle-de ol düýpgöter täze
ölçeglere esaslanýan «akylly» şäheriň nusgasydyr.
Şeýlelikde, Türkmenistanyň dürli ulgamlarda başyny başlan we durmuşa
geçirýän giň gerimli taslamalary türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygyny, şol sanda
maýa goýum işini we netijeli işewürlik gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek üçin
amatly mümkinçilikleri döredýär.
Ynsanperwer hyzmatdaşlyk barada aýdylanda, ylym, bilim, medeniýet we sungat
ugurlary boýunça özara gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmegi halklarymyzy
ýakynlaşdyrmagyň, dostluk gatnaşyklaryny pugtalandyrmagyň möhüm şertidir.
Türkmenistanyň we BAE-niň baý taryhy mirasy, özboluşly däp-dessurlary bar. Bu
ulgamda tejribe alyşmak, bilelikdäki çäreleri - Medeniýet günlerini, sergileri,
döredijilik toparlarynyň çykyşlaryny guramak medeniýetleriň özara
baýlaşdyrylmagyna ýardam berer.
Sport ugry boýunça hyzmatdaşlyk hem möhümdir. 2017-nji ýylyň sentýabr
aýynda Aşgabatda Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlary
üstünlikli geçirildi. BAE-den hem türgenler gatnaşan bu oýunlar sport ulgamynda
hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek üçin täze mümkinçilikleri açdy.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dostlukly, ynanyşykly, açyklyk
ýagdaýynda geçýän şu gezekki duşuşygyň döwletara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine
kuwwatly itergi berjekdigine ynam bildirip, netijeli gepleşikler üçin BAE-niň
Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýana minnetdarlygyny, Birleşen Arap
Emirlikleriniň halkyna bolsa parahatçylyk we rowaçlyk baradaky arzuwlaryny
beýan etdi.
Giňişleýin düzümdäki gepleşikler tamamlanandan soňra, Türkmenistanyň
Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň we BAE-niň Prezidenti Şeýh Mohammed bin
Zaýed Al Nahaýýanyň gatnaşmagynda ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek
dabarasy boldy.
Resminamalaryň hatarynda Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen
Birleşen Arap Emirlikleriniň Daşary işler we halkara gatnaşyklar ministrliginiň
arasynda 2023-2024-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlygyň Maksatnamasy; Türkmenistanyň
Hökümeti bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Hökümetiniň arasynda gümrük
işlerinde hyzmatdaşlyk we özara ýardam bermek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň
Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi bilen Birleşen Arap
Emirlikleriniň Howanyň üýtgemegi we daşky gurşawy goramak ministrliginiň
arasynda oba hojalyk we azyk howpsuzlygy barada hyzmatdaşlyk etmek boýunça
özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Kiberhowpsuzlyk babatda hyzmatdaşlyk etmek
barada Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar
agentliginiň «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň ýanyndaky Kiberhowpsuzlyk
gullugy bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Kiberhowpsuzlyk geňeşiniň arasynda
özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary instituty bilen Anwar Gargaş adyndaky Diplomatik
akademiýanyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Bilim ulgamynda
hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Birleşen Arap
Emirlikleriniň Bilim ministrliginiň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama;
Jenaýatçylykly ýol bilen alnan girdejileriň kanunlaşdyrylmagy we terrorçylygyň
maliýeleşdirilmegi bilen bagly maliýe maglumatlary alyşmak babatda hyzmatdaşlyk
etmek barada Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Maliýe
gözegçilik gullugy bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Maliýe aňtawçylygy
edarasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Maliýe we
ykdysadyýet ministrligi bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Maliýe
ministrliginiň arasynda fiskal we tehniki meseleler boýunça özara düşünişmek
hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň ösüş gaznasynyň
arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama bar.
Türkmenistanyň Prezidentiniň BAE resmi saparynyň jemleri boýunça
Türkmenistan bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň Bilelikdäki Beýannamasy kabul
edilýär.
Soňra ýokary derejedäki ikiçäk duşuşyk geçirildi.
Türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň kuwwatyny has netijeli peýdalanmak,
onuň ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmaga gönükdirilen we ozal gazanylan
ikitaraplaýyn ylalaşyklary durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleler içgin
ara alnyp maslahatlaşyldy. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň we Birleşen
Arap Emirlikleriniň Prezidentleri şu gün gol çekilen, döwletara hyzmatdaşlygyň
şertnama-hukuk binýadynyň üstüni ýetiren resminamalar toplumynyň ähmiýetini
nygtadylar.
Şunuň bilen baglylykda, ýurtlarymyzyň ykdysadyýetiň esasy pudaklarynda
netijeli hyzmatdaşlyk edýändiklerini bellemek gerek. Şunda Türkmenistanda soňky
ýyllarda amala aşyrylan birnäçe taslamalara BAE-niň gatnaşandygyny anyk mysal
hökmünde getirmek bolar. Birleşen Arap Emirlikleriniň maýa goýum we maliýe
edaralary, hususan-da, Abu-Dabiniň ösüş gaznasy bilen netijeli hyzmatdaşlyk
ýola goýuldy. Bilim, ylym, medeniýet we sport ulgamlary hem türkmen-emirlikler
hyzmatdaşlygynyň möhüm ugurlarydyr.
Şeýle-de taraplar sebit we ählumumy gün tertibiniň özara gyzyklanma
bildirilýän ugurlary, ilkinji nobatda, ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy,
durnukly ösüşi üpjün etmek bilen bagly meseleler boýunça pikir alyşdylar.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow myhmansöýerlik hem-de
döwletara gatnaşyklaryň ösdürilmegine berýän ünsi üçin Birleşen Arap
Emirlikleriniň Prezidentine ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, Şeýh
Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýany Türkmenistana resmi sapar bilen gelmäge
çagyrdy. Çakylyk hoşallyk bilen kabul edildi. Saparyň möhleti diplomatik ýollar
arkaly ylalaşylar.
Duşuşygyň ahyrynda döwlet Baştutanlary ynanyşykly, dostlukly we şol bir
wagtyň özünde işjeň häsiýete eýe bolan, Türkmenistan bilen BAE-niň däp bolan
hyzmatdaşlygy hil taýdan täze derejä çykarmaga çalyşýandyklarynyň aýdyň
subutnamasyna öwrülen bu gepleşikleriň netijelerine kanagatlanma bildirdiler.
Soňra Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow we Birleşen Arap
Emirlikleriniň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan ikitaraplaýyn
resminamalara gol çekmek dabarasyna gatnaşyjylar bilen bilelikde ýadygärlik
surata düşdüler.
Şol gün döwlet Baştutanymyz Birleşen Arap Emirlikleriniň wise-prezidenti,
Premýer-ministri, goranmak ministri we Dubaý emirliginiň häkimi Şeýh Mohammed
bin Raşid Al Maktum hem-de BAE-niň Premýer-ministriniň orunbasary, Prezidentiň
iş dolandyryş ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan bilen duşuşyklary
geçirdi.
Türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan meseleleri boýunça pikir
alyşmagyň barşynda geçirilen ýokary derejedäki gepleşikleriň dowamynda
gazanylan ylalaşyklaryň we olaryň netijeleri boýunça gol çekilen resminamalaryň
uly toplumynyň netijeli hyzmatdaşlygy uzak möhletleýin esasda mundan beýläk-de
ösdürmek, bilelikdäki täze taslamalary amala aşyrmak üçin ygtybarly binýady
goýandygy bellenildi. Şunda taraplaryň özara bähbitli söwda-ykdysady
gatnaşyklary ösdürmegi, iki ýurduň we olaryň halklarynyň arasyndaky däp bolan
dostlukly, ynanyşykly gatnaşyklary pugtalandyrmaga ýardam berýän
medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegi maksat edinýändikleri
tassyklanyldy.
Türkmenistanyň Prezidentiniň Birleşen Arap Emirliklerine resmi sapary dowam
edýär.
Türkmenistanyň
Döwlet habarlar agentligi